مؤلف: عادل آذر
ناشر: دانشگاه پیام نور
سال نشر: ۱۳۹۰
محل نشر: تهران
نوبت چاپ: سیزدهم
تعداد صفحات: ۵۲۲
بررسی شکلی اثر
امتیازها
• قواعد عمومی و ادبی ویرایش و نگارش در متن کتاب کمابیش خوب رعایت شده و مطالب کتاب تاحدی ساده و روان نگارش یافته است؛ ولی در برخی موارد اشتباه‌هایی دیده می‌شود. برای مثال در کلمات فارسی نظیر دوم، سوم و… از تنوین یا تشدید استفاده نشده است؛ یا کلمه «نمودن» به معنای«نشان‌دادن» است ولی در سراسر متن به‌جای «انجام‌دادن» به‌کار رفته است. همچنین برخی غلط‌های املایی در متن نظیر بند ج سؤال ۷ و یا بندهای ۱۵ و ۱۸ در صفحه ۲۳۴ مشاهده می‌شود.
• کتاب یادشده به‌عنوان منبع اصلی درس «تحقیق در عملیات» در رشته‌های مدیریت و در مقطع کارشناسی در دانشگاه پیام نور تدریس می‌شود.
کاستی‌ها
• کیفیت اثر ازلحاظ حروف‌نگاری، صفحه‌آرایی، صحافی و طرح جلد در حد متوسط است. بدین معنا که صفحات کتاب فشرده تایپ شده و در هر صفحه حدود سی سطر است و باعث خستگی خواننده خواهد شد. همچنین طرح جلد با مباحث پژوهش عملیاتی تناسب ندارد و بیشتر مفاهیم آمار را تداعی می‌کند.
• کتاب فاقد پیشگفتار، مقدمه فصول، فهرست تفصیلی، نتیجه و جمع‌بندی برای هر فصل، خلاصه کلی و کتاب‌شناسی است.
بررسی محتوایی اثر
امتیازها
• معادل‌سازی و کاربرد اصطلاحات و واژه‌های تخصصی در متن کتاب تاحدودی خوب است، ولی در برخی موارد نظیر واژه «آرمان» (ص۵)، نیازمند ویرایش تخصصی بوده که می‌توان از واژه “چشم انداز ” بجای آن استفاده نمود.
• استفاده از ابزار علمی (شامل طرح بحث مقدماتی، اهداف رفتاری، جمع‌بندی نهایی، تمرین و آزمون، جدول، نمودار، تصویر و نقشه) در تفهیم و تبیین مطالب کتاب خوب است. کتاب با اهداف فصل و مقدمه شروع می‌شود و با تشریح مطالب هر فصل همراه با مثال، جدول و نمودار ادامه یافته و درنهایت با سؤالات تکمیلی و آزمون خاتمه یافته است. باوجوداین از تمامی فنون علمی نظیر طرح بحث مقدماتی، جمع‌بندی نهایی، نقشه و تصویر بهره گرفته نشده است.
• اهداف و سرفصل‌های کتاب با اهداف و سرفصل‌های مصوب وزارت علوم درباره درس «تحقیق در عملیات» در رشته‌های مدیریت تناسب و هم‌خوانی دارد و می‌توان با اضافه‌کردن مباحث نرم‌افزاری در حوزه تحقیق در عملیات، غنای علمی اثر را ارتقا بخشید.
کاستی‌ها
• محتوای کتاب با عنوان و فهرست مطالب آن تقربیاانطباق داشته، بین فصول و نیز درون هر فصل، نظم و انسجام بین عناوین هر فصل و محتوای آن وجود دارد، ولی در برخی موارد پاره‌ای از ناهماهنگی‌ها به‌صورت ذیل مشاهده می‌شود:
در فصل دوم، دومین مثال درباره رژیم غذایی با ده متغیر و ده محدودیت پیچیده است که برای درک دانشجویان تازه‌کار می‌توان آن را ساده‌تر کرد.
فصل پنجم جلد اول نیاز به نظم مناسب‌تری در نحوه ارائه مطالب دارد و روابط مدل‌های اولیه و ثانویه به‌درستی مشخص نشده است.
در جلد دوم می‌توان فصل مربوط به روش «سیمپلکس» را در پایان کتاب برای درک بهتر دانشجویان ارائه کرد.
• داده‌ها و اطلاعات در متن اثر چندان به‌روز نیست و اکثر آنها مربوط به پانزده سال قبل است .به‌عنوان مثال جدول ۱-۱ صفحه ۱۹، داده‌های بسیاری قدیمی و مربوط به سال‌های ۱۹۵۸ تا ۱۹۷۵ میلادی دارد. همچنین نرم‌افزارهای معرفی‌شده برای حل مسائل برنامه‌ریزی خطی، قدیمی است.
• نوآوری چندانی ازلحاظ نگارش و ارائه مطالب در کتاب وجود ندارد و محتوای مطالب نیز با توجه به قدیمی‌بودن اطلاعات در متن کتاب دارای نوآوری نیست.
• با توجه به اینکه اکثر منابع و متون مورد استفاده در تدوین و تنظیم اثر مربوط به پانزده سال قبل است، ازاین‌رو منابع یادشده دارای اعتبار نیست و لازم است از منابع جدید و نو استفاده شود.
• میزان دقت در استنادها و ارجاعات به منابع مورد استفاده در تدوین و تنظیم اثر ضعیف است و رعایت امانت در ذکر مآخذ به‌درستی صورت نپذیرفته است.
پیشنهادها
با توجه به امتیازها و کاستی‌های کتاب ازلحاظ شکلی و محتوایی، می‌توان براساس پیشنهادهای ذیل، کیفیت شکلی و محتوایی را ارتقا بخشید:
• اضافه‌کردن پیشگفتار، مقدمۀ فصول، فهرست تفضیلی، نتیجه و جمع‌بندی برای هر فصل، خلاصه کلی و کتاب‌شناسی به کتاب.
• استفاده از داده‌ها، اطلاعات و متون جدید و نو و معرفی نرم‌افزاری جدید در حوزه مفاهیم پژوهش عملیاتی در چاپ‌های آتی کتاب.
• استفاده بیشتر از فنون و ابزار علمی نظیر طرح بحث مقدماتی، جمع‌بندی نهایی، نقشه و تصویر در کتاب.
• ویرایش و نگارش ادبی و تخصصی محتوای مطالب کتاب.
• برقراری نظم و انسجام در بین فصول و درون هر فصل کتاب، نظیر انتقال فصل «سیمپلکس» به فصل‌های آخر کتاب .
• ذکر آدرس دقیق و کامل منابع مورد استفاده در تدوین و تنظیم اثر در پاورقی هر صفجه و یا در آخر هر فصل کتاب.
• اضافه‌کردن مبحث مدل‌سازی و انواع آن به فصل دهم درباره برنامه‌ریزی .
